۱۰ رفتار امنی که باید در فضای مجازی انجام دهید

همه ما می‌دانیم که وقتی آتشی روشن است نباید به درون آن بپریم. چرا؟ چون آتش می‌گیریم و می‌سوزیم. یا وقتی چاقوی تیزی را برای پخت و پز دست می‌گیریم دائماً مراقب هستیم که آسیبی به بدنمان نزنیم. یا حتی می‌دانیم که اگر داروی خواب آور می‌خوریم نباید پشت فرمان خودرو بنشینیم و رانندگی کنیم. اینها همه خود مراقبتی و رفتارهای امنی است که ما در طول زندگی و در دنیای واقعی برای آسیب نزدن به خود و جسممان انجام می‌دهیم. اما واقعا یک بار شده که از خودمان بپرسیم که برای در امان ماندن از خطرات فضای مجازی باید چه خود مراقبتی‌هایی انجام دهیم؟ آیا اصلا هنگام فعالیت در فضای مجازی باید مراقب رفتارهای‌مان باشیم؟ و یا اصلا چه خطراتی در فضای مجازی ما را تهدید می‌کند؟

برای اینکه بتوانیم در فضای مجازی دوام آوریم و مشکلی نداشته باشیم باید مراقب رفتارهای خودمان باشیم. باید بدانیم که این فضا هم مشکلات و تهدیدهای بسیار بیشتر و البته جدیدتری دارد که ممکن است تمام زوایای زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار دهد. پس به سادگی از کنار آن نگذریم.

رمزهایتان را در اختیار کسی نگذارید و یا آن را در موبایل یادداشت نکنید

حتما در دنیای واقعی کلید خانه‌تان را در اختیار همکار و یا کسی که به تازگی با او دوست شده‌اید قرار نمی‌دهید. زیرا می‌دانید که خانه شما شخصی‌ترین مکان در زندگی‌تان است و حتما دوست ندارید هر کسی در این فضای شخصی رفت و آمد داشته باشد. باید بدانید که رمزهای برنامه‌هایی که از آن استفاده می‌کنید هم مانند کلید خانه شماست. این برنامه‌ها حاوی اطلاعات بسیار مهمی هستند که نباید رمز آنها در اختیار هر کسی غیر از شما قرار گیرد. پس از این به بعد حتی در صورتیکه به اینترنت دسترسی ندارید و باید کاری را انجام دهید رمزتان را در اختیار شخص دیگری برای انجام آن کار قرار ندهید.

شما هم جزء آن دسته از افراد هستید که رمزهایتان را فراموش می‌کنید و مجبورید آن را در موبایل خود یادداشت کنید؟ لطفا این کار را نکنید زیرا وقتی موبایلتان را گم کردید و یا دزدیده شد تازه می‌فهمید چه اشتباه بزرگی انجام داده‌اید. اگر هم اصرار به انجام چنین کاری دارید حتما طوری آن را یادداشت کنید که هر کسی با خواندن آن متوجه نشود که این رمز نوشته شده در دفترچه موبایلتان مربوط به کدام برنامه است.

به درگاه‌های پرداخت بانکی توجه کنید

بسیاری از کلاهبرداری‌هایی که در حال حاضر صورت می‌گیرد از طریق سواستفاده از کارت‌های اعتباری است. اگر قصد انجام خرید اینترنتی دارید حتما باید نکاتی را رعایت کنید. اول باید از وارد کردن اطلاعات کارت در شبکه‌های اجتماعی، ربات‌ها، پیام‌رسان‌ها و سامانه‌های پیامک تلفن‌همراه یا اپلیکیشن‌های موبایلی متفرقه خودداری کنید. گام بعدی توجه به آدرس درگاه پرداخت اینترنتی است. حتما با دقت به آدرس نگاه کنید تا مبادا حرف یا علامتی کم یا اضافه داشته باشد. آدرس حتما باhttps  شروع و با عبارت « .shaparak.ir» تمام شود. همینطور عدم نمایش تصویر قفل، یا نمایش قفل به رنگ قرمز یا با خط قرمز، یا پیغام خطا با مضمون خطای امنیتی و خطای SSL هنگام بارگذاری صفحه درگاه پرداخت، از نشانه‌های درگاه‌های غیرمجاز و نا امن است.

عکس و فیلم‌های خصوصی خود را به دیگران ارسال نکنید

بسیاری از پرونده‌های قضایی مربوط به موضوعاتی از قبیل پخش و انتشار تصاویر خصوصی افراد در فضای مجازی است. لطفا تصاویر خصوصی‌تان را نزد خود نگه دارید. حتی اگر به شخصی اطمینان کامل هم دارید این تصاویر را با آن فرد به اشتراک نگذارید. زیرا حتی اگر آن فرد از تصاویر سواستفاده نکند این اطلاعات در دو موبایل یا کامپیوتر ذخیره شده است و به راحتی می‌توان از آن سواستفاده کرد.

اسکرین‌شات نگیرید

از چت‌های خصوصی خود با دیگران اسکرین‌شات نگیرید. اگر گرفتید هم آن را با دیگران به اشتراک نگذارید زیرا این کار شما جرم است. افشای اسکرین‌شات در زمره افشای اسرار خصوصی دیگران قرار می‌گیرد. همچنین مطابق ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای: «افشای اسرار خصوصی دیگران است و مجازاتی که برای آن در نظر گرفته شده است از جزای نقدی تا ۲ سال حبس است.»

از کودکان فیلم و عکس منتشر نکنید

کودکان هم مانند همه انسان‌ها حقوقی دارند و همه ما ملزم به رعایت این حقوق هستیم. دلیلی ندارد که چون کودکان به سن قانونی نرسیدند و توانایی دفاع از خود را ندارند، ما هر طور که دلمان خواست با آنها برخورد کنیم. پس اگر در خیابان و یا در میهمانی‌های خانوادگی از کودکی خوشتان آمد از او عکس نگیرید و در فضای مجازی منتشر نکنید. مطابق ماده ۱ قانون حمایت از اطفال و کودکان مصوب سال ۱۳۹۹انتشار تصاویری که کودک در حالت برهنگی باشد و یا وضعیت درستی نداشته باشد جرم است و مجازاتی برای آن تعیین شده است.

اطلاعاتتان را در اختیار سایت‌های روانشناسی نگذارید

چند سالی است که بازار سایت‌های روانشناسی بسیار داغ شده است و افراد برای اینکه از سلامت روح و روان خود آگاه شوند به این سایت‌ها مراجعه می‌کنند و مشغول جواب دادن به تست‌ها می‌شوند. فارغ از اینکه این تست‌ها استاندارد هستند یا خیر برای ورود به سایت اطلاعاتی مانند آدرس ایمیل، رمز ایمیل، سن، جنس و اسم شما را می‌خواهند. باید بدانید که با در اختیار قرار دادن این اطلاعات به اینگونه سایت‌ها پای هزاران نفر را به زندگی مجازی خود باز می‌کنید و رسما اجازه سواستفاده از اطلاعاتتان را به آنها می‌دهید.

به اپلیکیشن‌هایی که دسترسی فراوانی از شما می‌خواهند اعتماد نکنید

اپلیکیشنی به تازگی در فضای مجازی مورد استقبال قرار می‌گیرد و شما هم این اپلیکیشن را دانلود می‌کنید. اپلیکیشن برای اجرا از شما اطلاعاتی مانند شماره تلفن، دسترسی به دوربین و میکروفن و دسترسی به موقعیت مکانی را می‌خواهد. شما هم پیش خودتان فکر می‌کنید «منکه اطلاعاتی ندارم که نگران باشم دست کسی بیفتد» با گفتن این جمله شما به سازندگان اپلیکیشن اجازه ورود به تلفن همراهتان را داده‌اید و این را زمانی متوجه خواهید شد که در مقابل تهدید به افشای اطلاعات از سوی آنها مجبورید هر کاری که می‌گویند انجام دهید.

رمزهای دو مرحله‌ای اپلیکیشن‌ها را فعال کنید

وقتی گوشی‌های هوشمند به بازار آمد و استفاده از آن گسترش پیدا کرد گوشی همراه علاوه بر پاسخ دادن به تلفن‌ به یک جعبه اطلاعات متحرک هم تبدیل شد. همه ما با دانلود برنامه‌های مختلف و استفاده از آنها باید یک نام کاربری و رمز عبور بسازیم. برنامه‌هایی که حاوی اطلاعات بسیار مهم هستند و این رمزها وظیفه محافظت از این اطلاعات را دارند. به دلیل اهمیت این اطلاعات اپلیکیشن‌ها به منظور محافظت هر چه بیشتر از اطلاعات کاربران به فعال کردن رمزهای دو مرحله‌ای پرداختند. بنابراین وقتی تایید مرحله دوم برای گوشی یا اپلیکیشنی فعال باشد حتی اگر رمز عبور شما هم لو رفته و هک شود باز هم شخص مهاجم نمی‌تواند وارد حساب شود چون باید تایید مرحله دوم را انجام دهد.

به خیریه‌های بی نام و نشان که حساب شخصی دارند کمک نکنید

لطفا با دیدن تصاویر افراد نیازمند در فضای مجازی که از سوی یک صفحه بی نام و نشان به اشتراک گذاشته شده است دلتان به رحم نیاید. خیریه‌های واقعی ساز و کارهای قانونی دارند و برای اینکه بتوانند فعالیت خیریه انجام دهند باید مجوز‌های لازم را بگیرند. حسابی که برای خیریه‌ها باز می‌شود باید به نام موسسه باشد نه به نام شخص. پس به راحتی گول صفحاتی که اطمینانی به صاحب آن ندارید، نکنید و اطلاعات کارت بانکی خود را در اختیار این افراد قرار ندهید. علاوه بر این باید بدانید که اعلام شماره کارت و یا شماره حساب شخصی برای انجام کار خیر در فضای مجازی کار غیر قانونی و مصداق کلاهبرداری است و همینطور انتشار بدون اجازه تصاویر افراد نیازمند جرم است

از سکرت چت استفاده کنید

اگر شخصی را نمی‌شناسید و یا خیلی به او اطمینان ندارید بهتر است برای چت کردن از اپلیکیشن‌هایی استفاده کنید که امکان فعال کردن سکرت چت را دارند. سکرت چت تمام فعالیت‌های فرد مقابل از جمله اسکرین شات و امکان فروارد کردن پیام‌ها را به شما اطلاع خواهد داد. همینطور در سکرت چت تایمری تعبیه شده است که در آن به کاربران اجازه داده می‌شود که مدت زمان نمایش پیام را خودشان از ۱ ثانیه تا ۱ هفته تعیین کنند و بعد از این زمان پیام‌ها کاملا پاک می‌شوند.