باورهای غلط درباره ازدواج، طلاق، حضانت فرزندان و مهریه

ازدواج و حتی ارتباط بین دو نفر موضوع بسیار مهم و پیچیده‌ای است و قوانینی را شامل می‌شود. بحث ازدواج مسائل بعد از آن آنقدر وسیع است و موارد بسیاری را در بر می‌گیرد که به همان اندازه هم باورهای غلط حقوقی در مورد آن وجود دارد. شروط ضمن عقد، مهریه، طلاق و حضانت فرزندان از موضوعات بسیار مهمی است که داستان‌های تخیلی هم پیرامون آن به وجود آمده است و در بسیار از مواقع برای زوجین مشکلاتی را به وجود می‌آورد.

مهریه بالای ۱۱۰ سکه قابل پرداخت نیست

قانون مهریه در سالیان سال دستخوش تغییرات بسیار زیادی از طرف قانونگذاران شده است. چند سال پیش بود که مجازات زندان را از مهریه بالای ۱۱۰ سکه برداشتند اما این باعث شد که اکثر مردم تصور کنند با قوانین جدید، مهریه تا تعداد ۱۱۰ سکه قابلیت پرداخت دارد. اما باید بگوییم که برخلاف تصور عموم، مهریه بالای ۱۱۰ سکه هم قابل وصول است. اگر مهریه‌ای بیشتر از ۱۱۰ سکه تعیین شده بود باید ابتدا مهریه ۱۱۰ سکه مطابق قانون پرداخت شود و مهریه بالای ۱۱۰ سکه با توجه به شرایط مالی مرد قابل تقسیط است. همچنین مهریه پس از فوت زن، به وسیله ورثه و بعد از فوت شوهر، به وسیله زن از اموال باقیمانده شوهر قابل وصول است.

در صورت دادن حق طلاق به زن، مرد نمی‌تواند همسرش را طلاق دهد

از وقتی بحث شروط ضمن عقد داغ شده است در بسیاری از محافل برای اینکه پسر را از اعطای شروط ضمن عقد منصرف کنند به داستان سرایی‌هایی می‌پردازند. یکی از این داستان‌ها این است که «اگر حق طلاق به زنت بدی دیگه خودت نمی‌تونی طلاقش بدی و این حق برای اونه» باید بگوییم که این حرف از پایه و اساس اشتباه است. بر اساس قانون حق طلاق منحصراً با شوهر است و زن تنها می‌تواند در شروط ضمن عقد ذکر کند که هرگاه خواست می‌تواند وکالت طلاق را از شوهرش بگیرد. طبق قانون، زن می‌تواند از سمت شوهرش وکیل باشد تا در مواقعی معین بدون شرط یا مدت بتواند همسر خود را طلاق دهد. فقط زوجه باید توجه داشته باشد که این شروط ضمن عقد را در دفترخانه رسمی ثبت کند و وکالتنامه را از همسر خود بگیرد. زن به هیچ عنوان نمی‌تواند در عقد شرط کند شوهرش حق طلاق دادن او را ندارد. اما تصور اینکه مرد بعد از دادن حق طلاق این حق را از خود سلب می‌کند و به همسر خود می‌دهد و دیگر خودش نمی‌تواند همسرش را طلاق دهد اشتباه است زیرا بر اساس ماده ۱۳۳ قانون مدنی مرد می‌تواند هرگاه که خواست همسرش را طلاق دهد.

جهیزیه با خانواده دختر است

از همان زمان‌های قدیم تا به امروز در عرف ما این موضوع جا افتاده که جهیزیه تمام و کمال به عهده دختر است. البته که بیان چنین بحث‌هایی در زندگی مشترک بسیار زشت و آزار دهنده است اما هنوز هستند خانواده‌هایی که سیاهه جهیزیه آماده می‌کنند و برای نشان دادن جهیزیه مراسم برگزار می‌کنند و بر سر آن درگیری دارند. اما باید بگوییم که نظر قانون درباره جهیزیه کاملا متفاوت است و آن را به عهده مرد گذاشته است. مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: «همه نیاز‌های متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض» به عهده مرد است. جهیزیه‌ای که زن به خانه مرد می‌آورد امانت و عاریه است و مرد تا زمان طلاق باید به گونه‌ای که به جهزیه صدمه‌ای وارد نکند از آن استفاده کند و زن با طلاق می‌تواند جهیزیه خود را از خانه همسرش بیرون آورد.

اجبار به ازدواج و تعیین مهریه دست و پا

نمی‌شود متولد دهه ۶۰ باشی در میان دوستان و آشنایان خود یک داستان با موضوع اینکه دختر و پسری را در مهمانی شبانه و یا خانه دستگیر و عقد کرده‌اند و قاضی مهریه دختر را یک دست و یک پای پسر در نظر گرفته و بعد از طلاق پسر نگون بخت در دادگاه یک دست و یک پایش را تحویل دختر داده را نشنیده باشی. اما باید در این باره گفت که در هیچ صورتی نمی‌توان پسر را مجبور به ازدواج کرد. اگر بکارت دختر در صورت عدم رضایت و یا با اعمال زور از بین رود باید حداکثر ظرف مدت یک هفته تا ده روز از طریق معاینه پزشک قانونی شکایت شود پس از این مدت شکایت بلااثر است. این ماجرا تجاوز است و مجازات آن اعدام است. اما اگر اثبات شود دو طرف رضایت داشتند هر دو محکوم به شلاق می‌شوند. درباره مهریه دست و پا هم این موضوع امکان ندارد زیرا مهریه باید مالیت داشته باشد و حتی با تعیین مهریه دست و پا به دلیل اینکه این مهریه مالیت ندارد قابل اجرا نخواهد بود.

مهریه زن با خیانت از بین می‌رود

حتما می‌دانید که مجازات خیانت زن به شوهر سنگسار است و حتما این داستان را شنیده‌اید که اگر زن به همسر خود خیانت خود مهریه‌ای به او تعلق نمی‌گیرد. اما آیا واقعا چنین است؟ پاسخ به این سوال منفی است زیرا با وجود اینکه خیانت زن جرم است و قابل شکایت از سوی مرد است اما حق مهریه زن همیشه پا بر جاست و اگر زن مهریه‌اش را بخواهد مرد باید آن را تمام و کمال بپردازد.

زنی که قبلا ازدواج کرده است مهریه ندارد

بسیاری از مردان فکر می‌کنند اگر با زنی ازدواج کنند که قبلا ازدواج کرده است، می‌توانند از زیر بار مهریه در بروند و یا مردی که همسرش را به تازگی طلاق داده است و همسرش در مدت زمان گرفتن مهریه ازدواج مجدد کند دیگر مهریه به او تعلق نخواهد گرفت. مردان باید این نکته را بدانند که زنان هر چند بار که ازدواج کرده باشند و طلاق گرفته باشند در هر بار ازدواج مجدد مهریه به آنها تعلق خواهد گرفت و مطابق قانون ازدواج مجدد زن مانع دریافت مهریه ازدواج قبلی و یا بعدی او نخواهد بود.

عقد موقت نفقه دارد

یکی از مسائلی که در عموم مردم دست به دست شده و در نهایت منجر به یک مشکل حقوقی شده این است که زن با صیغه و یا عقد موقت حق گرفتن نفقه از مرد دارد. اما این موضوع واقعیت ندارد. مطابق ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی در عقد موقت زن حق نفقه ندارد. همانطور که از این ماده مشخص است، به موجب قانون مرد الزامی به پرداخت نفقه در عقد موقت نخواهد داشت . به همین دلیل ، زن نمی‌تواند برای مطالبه نفقه عقد موقت اقامه دعوا کند.

زن برای بخشیدن مهریه باید اجازه پدر یا برادر را داشته باشد

وقتی زن به تنهایی به همراه همسرش برای بخشیدن مهریه به دفترخانه مراجعه می‌کند بسیاری از دفترخانه‌ها بدون اجازه پدرِ زن این کار را انجام نمی‌دهند. باید گفت که این امکان وجود ندارد و این موضوع یک تخلف از سوی دفترخانه است. زیرا برای بخشیدن مهریه هیچ نیازی به اجازه یا رضایت پدر و یا برادر زوجه نیست و زن می‌تواند هر زمان و بدون نیاز به اجازه شخصی، مهریه خود را ببخشد.

حضانت فرزند در شروط ضمن عقد

حق حضانت فرزند یکی از شروط ضمن عقد است که بیشتر زوجین در دفترخانه روی آن تاکید دارند تا در صورت بروز اختلاف بتوانند راحت‌تر سرپرستی فرزند خود را به عهده بگیرند. اما باید بگوییم که حق حضانت فرزندان به دلیل اینکه هنوز فرزندی بوجود نیامده است گرچه قابل ثبت است اما ممکن است پذیرفته نشود و شرط باطلی است.

بعد از فوت پدر حضانت فرزند با پدربزرگ است

چند بار شده که در فیلم‌ها پدربزرگ و عموی ظالمی را دیده‌اید که بعد از فوت پسرشان نوه خود را برای سرپرستی از عروسشان گرفته‌اند؟ شمردن این فیلم‌ها در پاسخ به این سوال از شمارش انگشتان دست هم فراتر می‌رود. اما باید بدانیم که سرپرستی فرزند پس از فوت پدر، اگر مادر زنده باشد با مادر است و هیچ کس نمی‌تواند این حق را از او سلب کند. بحثی که در مورد این موضوع به وجود می‌آید قیمومیت که مربوط به تصمیم‌گیری در مورد امور مالی فرزندان است. مسائل مالی فرزندان بعد از فوت پدر و تا سن ۱۸ سالگی بر عهده پدربزرگ که ولی خاص او نامیده می‌شود، است. اما اگر پدربزرگ قبل از پدر فوت کرده باشد دادستان وظیفه دارد برای طفل قیم تعیین کند.

پدر در قبال فرزند ناشی از رابطه نا مشروع مسئولیتی ندارد

بسیاری از مردان تصور می‌کنند که اگر با زنی رابطه نامشروع داشته باشند و در طول این رابطه فرزندی متولد شود می‌توانند به راحتی فرار کنند و به این وسیله از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کنند. این مردان باید بدانند که بر اساس رای وحدت رویه سال ۱۳۷۶ به تبعیت از نظر برخی از فقهای معاصر، مردی که رابطه نامشروع را انجام داده است (زانی) پدر عرفی طفل حاصل از رابطه نامشروع است و باید برای طفل شناسنامه بگیرد. تنها موضوعی که در تکالیف و حقوق طفل متولد شده از زنا بر اساس قانون و شرع به رسمیت شناخته نشده است، ارث بردن طفل متولد شده از زنا از والدین و بالعکس است.