با شیوع ویروس مهلک کرونا چه مردم و چه متخصصان و محققان برآن شدند دریابند با چه ابزارها و روش‌هایی می‌توانند در مقابل این ویروس ناشناخته بایستند. از آنجا که این تحقیقات هنوز به نتیجه ثابت و مشخصی نرسیده، پس تمام بررسی‌ها فعلن به این ختم شده که بدن را در مقابل ویروس مجهز کنیم تا در آینده‌ای نزدیک به فناوری واکسن آن دست یابیم.
از گذشته تاکنون مقالات زیادی درباره ارتباط مستمر مصرف برخی مواد غذایی با سیستم ایمنی بدن وجود داشته است. درست است که اگر فردی در مدت طولانی و به صورت مداوم این مواد غذایی را استفاده کند، بر سیستم ایمنی وی تاثیرگذار خواهد بود، اما این موضوع به معنای این نیست که مصرف این مواد غذایی، دارو یا راه حل قطعی جلوگیری از ابتلا است. اما در هر حال اگر ویروس را دشمن بدن فرض کنیم، بهتر است در مقابله با دشمن ابزار و سلاح مناسب در اختیار داشته باشیم تا اینکه کاملا بی‌سلاح در مقابلش تسلیم شویم. ویتامین‌ها نقش سلاح و ابزار بدن در مواجهه با ویروس را بر عهده دارند و نباید از نقش موثرشان غافل شد.
ویتامین D
اولین ویتامینی که با شیوع کرونا نامش بیشتر بر سر زبان‌ها افتاد، ویتامین D بود. این در حالی است که در دنیا اپیدمی کمبود ویتامین D وجود دارد.
ایندیپندنت نوشت که مطالعات نشان می‌دهند ویتامین دی می‌تواند به کاهش عوارض جدی در بیماران کرونایی کمک کند. محققان ترینیتی کالج دوبلین، دانشگاه لیورپول، و مؤسسه «مطالعات طول عمر و پیری» در ایرلند رابطه بین ویتامین دی و مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ را مورد بررسی قرار دادند. دکتر ایمون لایرد و پروفسور رز آن کنی، که از مؤلفان این مقاله‌اند، دریافتند که ویتامین دی می‌تواند در مبارزه با ویروس سارس-کوو-۲ از چند جهت به کمک سیستم ایمنی بدن بیاید. سارس-کوو-۲ در واقع ویروسی است که کووید-۱۹ جهش‌یافته آن است. این محققان پس از تحلیل داده‌های ۲۰ سال مطالعه روی ویتامین دی در اروپا و مقایسه آن با آمار کووید-۱۹، نشان دادند که بیشترین نرخ ابتلا و مرگ و میر در جوامعی دیده می‌شود که ویتامین دی کمتری داشته‌اند. ویتامین D منبع غذایی زیادی ندارد و کمتر از ۵ درصد نیاز بدن به این ویتامین از غذا دریافت می‌شود و عمده نیاز بدن به ویتامین D را از نور خورشید می‌گیریم که در حال حاضر در منزل ماندن مردم ممکن است موجب پایین آمدن سطح ویتامین D شود. منابع ویتامین D حیوانی شامل ماهی (بیشتر انواع غیر پرورشی)، روغن کبد ماهی، جگر و تخم مرغ و منابع ویتامین D گیاهی شامل قارچ و آووکادو هستند اما در نهایت برای جبران کمبود این ویتامین، باید مکمل‌هایی طبق نظر پزشک استفاده شود. اگر بخواهید بدانید بدنتان تا چه حد به ویتامین D نیاز دارد بهتر است با دادن یک آزمایش خون به بررسی ویتامین D بدن خود بپردازید تا طبق آن پزشک دوز مورد نیازبدنتان به این ویتامین را تجویز کند.
ویتامین C
پیش از شیوع کرونا ویتامین سی و تاثیرش بر مقاومت بدن در مقابل آنفلوآنزا و سرماخوردگی کاملا مشخص بود و پزشکان توصیه می‌کردند برای جلوگیری از سرماخوردگی حتی‌المقدور از منایع غنی ویتامین C استفاده کنیم. با آغاز همه‌گیری کرونا نقش ویتامین C در مقاومت بدن در مقابل ویروس کووید ۱۹ هرچه بیشتر پررنگ شد. یکی از اصلی‌ترین دلایل مصرف ویتامین C، تقویت سیستم ایمنی است زیرا ویتامین C در بخش‌های زیادی از سیستم ایمنی نقش دارد. اول، ویتامین C موجب تقویت تولید سلول‌های سفید خون (لنفوسیت‌ها و فاگوسیت‌ها) می‌شود که به محافظت از بدن دربرابر عفونت کمک می‌کنند. دوم، ویتامین C ضمن محافظت از سلول‌های سفید خون دربرابر آسیب ناشی‌از مولکول‌های مضری مانند رادیکال‌های آزاد، به عملکرد بهتر این سلول‌ها نیز کمک می‌کند. سوم، ویتامین C بخش اساسی از سیستم دفاعی پوست است.این ویتامین فعالانه به پوست منتقل می‌شود و در آنجا به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل کرده و به تقویت سد پوستی کمک می‌کند.
اما توصیه سازمان جهانی بهداشت این است که از مصرف بیش از حد مکملهای ویتامین C خودداری شود؛ زیرا در صورت زیاده‌روی و تاثیر منفی بر سلول، می‌تواند خطر ابتلا به کرونا را افزایش دهد. منابع غذایی ویتامین C شامل سبزیجات تازه (اسفناج، کلم و جعفری)، میوه‌ها (پرتقال، لیموشیرین، کیوی، آناناس و لیموترش)، فلفل دلمه، گوجه فرنگی و پیاز هستند که باید در برنامه غذایی روزانه به میزان لازم استفاده شود. به گفته متخصصان اگر افراد در طول شبانه روز ۳ تا ۴ واحد میوه‌جات و ۵ واحد سبزیجات مصرف کنند، می‌توانند مطمن باشند که ویتامین C بدن آنها به خوبی تامین خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
مهم‌ترین تفاوت‌های کرونا با آنفولانزا چیست؟
سایه کرونا بر مدارس| آنچه برای برنامه‌ریزی و مدیریت بیماری باید بدانیم!
ویتامین E
ویتامین E یا توکوفرول یک آنتی‌اکسیدان بسیار قوی است که با تقویت سیستم ایمنی به جنگ انواع عفونت می‌رود، کمبود ویتامین E یکی از مهم‌ترین دلایل بروز عفونت و رشد تومور در بدن است. فندق، بادام، اسفناج، آووکادو، بروکلی، انبه، زیتون، کیوی، گوجه فرنگی، دانه آفتابگردان و کدوحلوایی منبع این ویتامین هستند. خانواده‌ها می‌توانند عدس و ماش جوان‌زده که سرشار از ویتامین E است را برای دریافت این ویتامین مصرف کنند. روغن‌های گیاهی نیز غنی از ویتامین E هستند.
آنتی‌اکسیدان‌‌ها
وقتی بدن ما دچار کمبود مواد مغذی می‌شود، اولین سیستمی که در بدن ما آسیب می‌پذیرد سیستم ایمنی بدن ماست و در مقابل وقتی کمبودها را جبران می‌کنیم آخرین سیستمی که ترمیم می‌شود، سیستم ایمنی است. بنابراین تغذیه نقش بسیار مهمی می‌تواند در پیشگیری از بیماری داشته باشد.
منابع این ویتامین میوه‌های زرد و نارنجی رنگ مثل کدو حلوایی، هویج و فلفل دلمه‌ای‌های رنگی هستند. لبنیات و تخم‌مرغ نیز از منابع دیگر ویتامین A به حساب می‌آیند. این مواد غذایی علاوه بر این که ویتامین A را به ما می‌رسانند پروتئین را هم می‌رسانند. پروتئین در سیستم ایمنی بدن ما نقش‌های مهم ایفا می‌کند. چون اگر بدن ما با ویروس کرونا مواجه شود می‌خواهد آنتی‌بادی و یک‌سری پروتئین برای مبارزه با آن بسازد که اگر مواد غذایی پروتئینی به میزان کافی دریافت نکنیم در این زمینه دچار مشکل می‌شویم.
دیدگاه پزشک بیماران مبتلا
دکتر فائضه خسروانی مدیر یکی از مراکز بهداشت که خود روزانه با بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا مواجه می‌شود، درباره تاثیر ویتامین‌ها و مکمل‌ها در تامین سلامت بدن و مقابله با کرونا ویروس در گفت‌و‌گو با آکاس می‌گوید: مواد غذایی که ما روزانه مصرف می‌کنیم تا ۸۵ درصد نیاز بدن را تامین می‌کنند و نیازی به استفاده از مکمل‌ها به جز در موارد خاص وجود ندارد. در واقع تنها عده کمی نیاز به استفاده از ویتامین‌ها به عنوان مکمل دارند که آن هم حتما باید زیر نظر پزشک باشد؛ چراکه مصرف خودسرانه مکمل‌ها با دوز بالا باعث بروز اختلالاتی در بدن می‌شود. در حال حاضر هیچ شواهدی دال بر اینکه مکمل‌ها می‌توانند در پیشگیری و کنترل کرونا موثر باشند، ثابت نشده است. سازمان بهداشت جهانی نیز هنوز استفاده از هیچ مکملی را تایید نکرده است.
این پزشک درباره نقش سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماری و به طور خاص بیماری کرونا می‌گوید: بدن تنها در شرایطی می‌تواند در مقابل بیماری‌ها مقاومت کند که تمام ویتامین‌ها و املاح معدنی در بدن در حالت تعادل و بالانس باشد. بنابراین مصرف بیش از حد برخی ویتامین‌ها به خصوص ویتامین‌هایی که محلول در چربی هستند مثل ویتامین A و D باعث بهم خوردن این تعادل شده و سیستم ایمنی بدن بدتر ضعیف می‌شود.
وی با بیان اینکه ویتامین دی در پیشگیری از بیماری‌ها و عفونت‌های حاد و تنفسی موثر است، درباره نحوه مصرف آن می‌گوید: بهتر است این ویتامین با دوز پایین (۱۰۰۰ واحد) به صورت روزانه یا یک روز درمیان مصرف شود. استفاده از روغن یا شیرهای غنی‌شده با ویتامین D نیز می‌تواند برای جبران کمبود این ویتامین در بدن موثر باشد.
او همچنین نسبت به مسمومیت با این ویتامین هم هشدار می‌دهد. چیزی که کمتر به آن توجه شده است. خسروانی اذعان می‌کند: چون ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که اگر با دوز بالا مصرف شود، می‌تواند باعث بروز مسمومیت شود. عوارض مسمومیت با این ویتامین عبارت است از ضعف و سردرد، یبوست، خستگی، خواب‌ٱلودگی، پرنوشی، بی‌اشتهایی، خشکی دهان، تهوع و استفراغ و کاهش وزن که ما ممکن است این علایم را به کرونا ربط بدهیم؛ چون این علایم با علایم بیماری کرونا هم‌پوشانی دارد اما واقعیت این است که ممکن است با مصرف بیش از حد این ویتامین دچار مسمومیت شده باشیم. به همین دیلیل هم باید زیر نظر پزشک مصرف شود. علاوه بر این‌ها، مصرف سلنیوم و روی هم در تقویت سیستم ایمنی بسیار موثر است.
به گفته این پزشک، مهم‌ترین نکته در پیشگیری از بیماری کرونا تغذیه سالم است. اگر روزانه تغذیه سالمی داشته باشیم نیازی به استفاده از مکملهای بیرونی به صورت قرص و شربت نداریم؛ به جز همین ویتامین دی که منبع اصلی آن نور خورشید است و به خاطر شرایط محیطی که نمی‌توانیم به طور مرتب از این منبع استاده کنیم، نیاز به مصرف خوراکی آن به صورت مکمل تحت نظر پزشک داریم.
در نهایت اینکه درست است که خوردن غذاهای سالم و دریافت ویتامین‌های مناسب در رژیم غذایی می‌تواند به حمایت از سیستم ایمنی بدن کمک کند، اما این تنها بخشی از کار است. داشتن خواب کافی، ورزش منظم و به حداقل رساندن استرس نیز از کلیدهای سلامتی ایمنی هستند. مصرف مکملهای ویتامین ممکن است برای دفع بیماری مفید باشد و به شما در بهبود سریع‌تر کمک کند، اما همیشه ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید مصرف آنها برای بدن شما مناسب هستند.
نظرات کاربران
نظرات کاربران