چرا کتاب‌های کودکان تصویری از شیردهی مادران ندارند؟

در کتاب‌های مخصوص کودکان بندرت شاهد تصاویر تغذیهٔ نوزادان با شیر مادر هستیم. بنظر می‌رسد زمان آن رسیده تا چنین دیدگاه‌هایی را تغییر دهیم. دخترم فریاد می‌زند شیر، شیر. او دو سال دارد و با خوشحالی به سمت من می‌آید، پیراهنم را می‌گیرد و شیر می‌خواهد. او دختری است که به  نیازهایش کاملاً آگاه است و هنگام تغذیه با شیر مادر، لبخند بر لب دارد. اما در بیشتر مواقع فرصت دیدن هم سالانش را که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ندارد.

طبق آخرین تحقیقات انجام شده کشور انگلستان پایین‌ترین میزان تغذیه با شیر مادر را در جهان به خود اختصاص داده، بطوریکه ۳۵ درصد نوزادان تا ۶ ماهگی و تنها ۵ دهم درصد از آنها تا یک سالگی از شیر مادر تغذیه می کنند. شبکه خبری BBC این کشور را “بدترین کشور ” می‌نامد.

از آنجا که تغذیه با شیر مادر به صرفه‌تر و سالم‌تر از مصرف شیر خشک است، افزایش تغذیه با شیر مادر در انگلستان می‌تواند به ذخیره ۴۰ میلیون پوند در سال منجر شود.

متأسفانه بنظر می‌رسد که دختر من در بسیاری از کتاب های داستانی تصاویر  شیردهی به خردسالان را  نمی‌بیند. تحقیقات در حوزه ادبیات کودک بیانگر اهمیت تصویر‌سازی در کتاب‌هایی است که کودکان را با تنوع زندگی در نقاط مختلف جهان آشنا می‌کند.

اهمیت کتاب‌هایی که تنوع زندگی مردم نقاط مختلف جهان را به تصویر می‌کشند چقدر است؟

مطالعهٔ کتاب‌های کودک به علت بیان روایت متفاوت زندگی حائز اهمیت است، کودکان با مطالعه این کتاب‌ها احساس تنهایی نمی‌کنند و  با تجربهٔ جدیدی از زندگی روبرو می‌شوند.

با این حال حذف تصاویر شیردهی و تغذیه با شیر مادر از کتاب‌های کودکان امری نگران کننده است. این مسئله در ذهن کودک نشان دهنده غیرعادی  بودن تغذیه با شیر مادر در جامعه است.

تغذیه با شیر مادر باید به عنوان یک هنجار قومی نژادی یا فرهنگی در اکثر کشورها معرفی شود اما متأسفانه تصویرگران و ناشران از ترسیم آن در کتاب‌های کودکان  خودداری می‌کنند، و در عوض تصاویر تغذیه کودکان با شیر خشک یا شیشه شیر بسیار شایع‌تر از تغذیه با شیر مادر است.

در کتاب‌های کمی ویژگی شیردهی در فرزند‌پروری و دلبستگی کودک به مادران شرح داده شده است، تعداد کمی از کتاب‌ها وجود دارند که در آن‌ها به فواید وتأثیر شیردهی در سبک‌های فرزندپروری و سبک‌های دلبستگی کودک به مادر اشاره شده باشد‌، در واقع اگر کسی علاقمند است تا اطلاعاتی درباره شیردهی داشته باشد مجبور است برای پیدا کردن منابع و کتاب‌های مناسب زمان زیادی را صرف کند.

بنظر می‌رسد که این مشکل فراتر از ادبیات کودک است، معمولاً برای تبریک تولد اولین فرزند یک خانواده از کارت تبریک‌هایی با تصاویر  شیشه شیر یا نماد‌های عروسکی استفاده می‌شود. علاوه بر این اتاق‌هایی که کودکان در آن جا متولد یا نگهداری می‌شوند دارای تصویر شیشه شیر هستند. برنامه‌های تلویزیونی‌، تبلیغات، مقالات چاپ شده  در مجلات و فیلم‌ها تصاویری از کودکان با بطری شیر را نشان می‌دهند و از نشان دادن عکس‌هایی با مضمون تغذیه با شیر مادر خودداری می‌کنند. این شواهد نشان دهنده فرضیه‌ای است که در آن علامت شیشه شیر به یک هنجار تبدیل شده است.

در رمان‌های مربوط به بزرگسالان شاهد تصاویر تغذیه با شیشه شیر و حتی نقاشی‌هایی از شیشه‌های شیر هستیم که نشان دهنده تمایل منفی تغذیه با شیر مادر است، با این حال تحقیقات به روشنی بیان می‌کند که شیر مادر بهترین تغذیه برای کودکان است و علاوه بر آن مزایای بیشماری برای مادر و کودک به همراه دارد.

عدم نمایش تصاویر شیردهی با شیر مادر به نوزاد  در کتاب‌های کودکان یا مکان‌های دیگر بیانگر  ناآگاهی جامعه نسبت به شناخت شیر و فواید تغذیه از پستان مادر است. این فرهنگ‌ها به بُعد جنسیتی بدن زنان و مادران توجه بیشتری دارند.

امروزه بسیاری از زنان هنگام شیر دادن به فرزند خود در منازل یا مکان‌های عمومی حس ناخوشایندی دارند. چراکه در جامعه تنها بُعد جنسیتی بدن زنان مورد توجه است. و استفاده تبلیغاتی از این مسأله باعث رواج این دیدگاه می‌شود. زنان در جامعه حضور دارند تا مورد تشویق و حمایت قرار بگیرند. داشتن نوزادانی که از شیر آنها تغذیه می کنند نباید با  دیدگاه جنسیتی همراه باشد.

حق تغذیه با شیر مادر یکی از حقوق بانوان در تغذیه فرزندانشان است که یک مسأله بهداشت عمومی و برابری جنسیتی محسوب می‌شود.

تغذیه با شیر مادر یکی از ارزش‌های جامعه برای ترویج مشارکت اجتماعی است. این امر در بهبود سلامت مادران و فرزندان مؤثر است، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد بسیاری از زنان از مزایای حقوق اولیه خود اطلاعی ندارند.

ما به پشتیبانی و حمایت از مادرانی که به تغذیه کودکانشان  با شیر خود اهمیت می‌دهند نیازمندیم. یکی از راهکار های مفید برای اجرایی شدن این امر، انعطاف‌پذیری بیشتر در جامعه است. در نتیجه مادران می‌توانند زمان طولانی‌تری را در کنار فرزندان خود باشند و علاوه بر آن کمک‌های بیشتری در اختیار مادران شیرده قرار می‌گیرد و مکان‌های بیشتری برای آرامش و آسایش مادران و تغذیه شیرخواران ایجاد می‌شود.

راه‌های دیگری برای به چالش کشیدن دیدگاه‌های محدود نسبت به زنان در جامعه وجود دارد یکی از این راه‌ها آگاه کردن جامعه درباره مفهوم و مزایای تغذیه با شیر مادر به وسیلهٔ ادبیات است.

این راهکار، شیردهی مادران را عادی و آشکار می‌کند و یادآور می‌شود که جسم و بدن زنان و مادران بیش از آنچه تصور می‌کنند ارزشمند است.

من عاشق این هستم که وقتی دخترم درحال شیرخوردن است برای او کتاب بخوانم و در آن تصویر‌سازی‌های شیر دادن مادران به فرزندانشان را مشاهده کنم. من دوست دارم اکثر کودکان و شیر خواران  مادران را به عنوان منبع مواد غذایی و اسایش خود بدانند.  واضح هست در راستای عملی شدن این مسئله  نیاز به سرمایه گذاری کلان است.

زمان آن رسیده که جامعه از اهمیت تغذیه با شیر مادر آگاه شود و شما باید حمایت و تشویق جامعه در مورد این مسأله شروع کنید.