۱۰ نشانه کمبود ویتامین C در بدن

ویتامین C از آن دسته ویتامین‌هایی است که بدن ما نمی‌تواند آن را تولید کند و به همین دلیل باید یکی از اجزای اساسی رژیم غذایی ما را تشکیل ‌دهد. این ویتامین برای سلامتی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن از جمله پوست،‌ استخوان‌ها، دندان‌ها و غضروف‌ها لازم است. یکی از نشانه‌های کمبود ویتامین C این است که به سادگی جای جای بدن کبود می‌شود و ممکن است درد مفاصل و عضلات امانمان را ببرد. با یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین C و در صورت لزوم مصرف مکمل‌های خوراکی می‌توان عوارض ناشی از کمبود ویتامین C را به سرعت جبران کرد.

تشخیص آسان نشانه‌های کمبود ویتامین C در بدن

ممکن است بعضی از علائم بیماری‌ها با هم مشترک باشند. کمبود خون، کمبود ویتامین D و کمبود ویتامین C خستگی و ضعف می‌آورند. اما چند علامت با هم می‌تواند نشانگر خوبی برای کمبود ویتامین C باشد. علائمی که مربوط به کمبود شدید ویتامین C هستند چندین ماه پس از شروع فقر ویتامین، خودشان را نشان می‌دهند. اما از همان ابتدا هم نشانه‌های ظریفی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:

۱- پوست خشن و پررنگ

ویتامین c در فرآیند تولید کلاژن نقش دارد. کلاژن پروتئینی است که در بافت‌هایی مانند پوست، مو،‌ مفاصل، استخوان‌ها و رگ‌های خونی فراوان است. زمانی که سطح ویتامین C پایین باشد، بیماری پوستی به نام کراتوسیس پیلاریس به وجود می‌آید. این بیماری پوستی بیشتر به علت‌های ارثی و ژنتیکی خود را نشان می‌دهد. خیلی از ما حالتی را که پوستمان، شبیه به پوست مرغ شده است تجربه کردیم. کراتوسیس پیلاریس در قسمت پشت بازوها، ران‌ها یا باسن به علت تجمع پروتئین کراتین در منافذ پوست ایجاد می‌شود و در نتیجه عواملی مانند کمبود ویتامین C  است. علت دقیق تجمع پروتئین در منافذ ناشناخته است اما بیشتر به علت‌های ژنتیکی ایجاد می‌شود.

۲- رشد موهای خمیده شکل و باریک در نواحی بدن

کمبود ویتامین C می‌تواند در ساختار پروتئین موهای بدن ما نقص‌هایی ایجاد کند که موهای ما به شکل خمیده‌ای رشد کنند. موهای باریک هم از نشانه‌های کمبود ویتامین C به شمار می‌روند. اغلب این مشکلات مویی طی یک ماه و از راه درمان با مقادیر کافی ویتامین C برطرف می‌شود.

۳- پوست خشک و آسیب‌دیده

پوست سالم حاوی ویتامین C است. ویتامین C مخصوصا در اپیدرم یا لایه بیرونی پوست خودنمایی می‌کند. ویتامین موجود در پوست سالم، آن را در مقابل اکسیداتیو ناشی از خورشید و آلاینده‌هایی مانند دود سیگار حفظ می‌کند. پوست خشک و آسیب‌دیده در اثر عوامل زیادی ایجاد می‌شود و نمی‌توانیم به طور قطعی علت آن را تعیین کنیم ولی یکی از دلایل‌ آن کمبود ویتامین C  است.

۴- کبودی سریع

احتمالا شما هم بارها شنیده باشید که کسی گفته است: «بدون اینکه به جایی بخورم کبود می‌شوم»! کبودی آسان یکی از رایج‌ترین نشانه‌های کمبود ویتامین C است. همانطور که گفتیم با کمبود ویتامین C ، بدن کلاژن کافی دریافت نمی‌کند و در نتیجه این کمبود،‌رگ‌های خونی ضعیف می‌شوند و به سادگی در قسمت‌های مختلف بدن، شاهد کبودی هستیم.

۵- سرعت پایین ترمیم زخم‌ها

کمبود ویتامین C سرعت تشکیل کلاژن را کند می‌کند و باعث آهسته شدن سرعت بهبود زخم‌ها می‌شود. افرادی که زخم‌هایشان با سرعت آرامی ترمیم می‌شود، باید به موضوع کمبود احتمالی ویتامین C توجه کنند، چرا که ممکن است زخم‌های قدیمی‌تر سر باز کنند و خطر عفونت زخم‌ها نیز بالاتر برود.

۶- مفاصل دردناک و متورم

اتصالات بافت‌های بدن غنی از کلاژن هستند و می‌توانند در اثر کمبود ویتامین C تحت تأثیر قرار بگیرند. موارد زیادی از درد مفاصل در ارتباط با کمبود ویتامین C  گزارش شده است که اغلب به اندازه کافی شدید است که حتی در راه رفتن ما هم اختلال ایجاد کند. همچنین خونریزی در مفاصل برای افرادی که کمبود ویتامین C دارند، درد زیادی را ایجاد می‌کند .

۷- ضعف استخوان‌ها

کمبود ویتامین C می‌تواند بر سلامت استخوان‌ها اثر بگذارد. اگر ویتامینC  بدن شما پایین باشد، خطر شکستگی و پوکی استخوان افزایش پیدا می‌کند و به سرعث موجب از بین رفتن استحکام استخوان‌های بدن می‌شود. توجه کنید که اسکلت کودکان به علت آنکه در سنین رشد هستند، بیش از سایر سنین به خاطر این کمبودها آسیب می‌بیند.

۸- خونریزی لثه و از دست دادن دندان

بدون آنکه علتی داشته باشد، لثه‌های شما قرمز و متورم می‌شود و در بسیاری از موارد خونریزی می‌کند. احتمال اینکه کمبود ویتامین C داشته باشید را در نظر بگیرید و آن را بررسی کنید. دندان‌ها هم به دلیل لثه‌های ناسالم و عاج ضعیف، می‌توانند از بین بروند.

۹- فولیکول‌های قرمز مو

فولیکول‌های مو در سطح پوست رگ‌های خونی زیادی دارند که خون و مواد مغذی را به مو می‌رسانند. وقتی بدن از نظر ویتامین C کمبود دارد، این رگ‌های خونی کوچک، شکننده می‌شوند و لکه‌های قرمز کوچک و روشنی در اطراف فولیکول‌های مو ظاهر می‌شوند.

۱۰- ناخن‌های قاشقی شکل

ناخن‌های قاشقی شکل مقعر و اغلب نازک و شکننده هستند. این مسأله اغلب با کم‌خونی و فقر آهن همراه است و با کمبود ویتامین C ارتباط دارد. لکه‌های قرمز یا خطوط عمودی در بستر ناخن ممکن است در اثر کمبود ویتامین C به دلیل ضعف رگ‌های خونی، در ناخن ما ظاهر شوند.

چه خوراکی‌هایی ویتامین C دارند؟

توجه داشته باشید که تمامی مشکلات فوق به سادگی و با گنجاندن ویتامین C به سبد غذایی شما قابل حل است. ویتامین C در مرکباتی مانند پرتقال، گریپ فروت، لیمو ترش و لیمو وجود دارد. همچنین در انواع توت، کیوی، هندوانه و سبزیجاتی مانند اسفناج، فلفل سبز و قرمز، گوجه‌فرنگی، گل کلم، کلم، کلم بروکلی، جوانه بروکسل و سیب‌زمینی هم یافت می‌شود. برخی از غذاها مانند غلات از ویتامین C غنی شده‌اند، به این معنا که ویتامین C به آن‌ها اضافه شده است. این ویتامین در شیر تازه، ماهی و میوه‌ها نیز وجود دارد.

مصرف زیاد ویتامین C چه عوارضی دارد؟

در حالی که ویتامین C یک ماده مغذی اساسی برای بدن است، اما مقادیر بیش از حد آن می‌تواند به بدن آسیب جزئی برساند. ویتامین C مورد نیاز بدن که توصیه شده است ۶۵ الی ۹۰ میلی گرم و در حد بالای آن ۲۰۰۰ میلی گرم است. اگرچه بعید است که مصرف ویتامین C  در حد بالای آن مشکل جدی برای بدن ایجاد کند، اما ممکن است باعث ایجاد اسهال، حالت تهوع، استفراغ، سوزش سردل، دردرد، گرفتگی شکم و بی‌خوابی شود. به خاطر داشته باشید برای اغلب افراد یک رژیم غذایی سالم، مقدار کافی ویتامین C را تأمین می‌کند و نیازی به مصرف مکمل‌ها در دوزهای بالا نیست.

منابع: webmd ، patient و healthline